Türk tarım sektöründe iş yapamama kültürü

17. yüzyıl İngiltere’sinde yaşamış ünlü şair ve oyun yazarı John Dryden “Savaş, kralların ticaretidir ve aslan olmak koyun olmaktan iyidir!” der. John Dryden üç yüz yıl sonra tekrar hayata gelse –değişen dünya koşullarını da göz önünde bulundurarak– muhtemelen bu kez bu sözü “Ticaret, başkanların savaşıdır…” şeklinde değiştirir; ama yine de aslan olmayı koyun olmaya yeğlerdi.

Aslanların koyun, koyunların aslan olduğu küresel dünyada ve özelde ülkemizde maalesef bazılarınca ticaret hâlâ ‘salt para kazanma becerisi’ olarak algılanmakta ve bu bilinçle türeyen profesyonel maskeli amatör firma sayısı her geçen gün artış göstermektedir. Özellikle tarım sektöründe eğitim seviyesi ve sürdürülebilir iş kültürü bilincinin düşük olmasını fırsat bilen azımsanamayacak sayıda firma ‘büyük balık küçük balığı yutar’ mantığını kendisi için başarının anahtarı sayarak cebini doldurmaya ve kâh bilerek, kâh gayri ihtiyari ruhunu boşaltmaya devam etmektedir.

Türk tarım firmalarının büyük balıktan küçük balığa dönüşmelerine engel olmak ya da tam tersine küçüklükten büyüklüğe adım atmak için aşağıda sıralanan başak sarısı kuralları hayata geçirmeleri, zaten mevcut ise sürdürmeleri büyük önem teşkil etmektedir:

1 milyon lira kazandığınız müşteriniz ile 1 kuruş kazandığınız müşteriniz arasında ayrım yapmayın ve her şeyden önce karşınızdaki müşterinizin en az sizin kadar değerleri, umutları, hayata karşı sorumlulukları olan bir ‘insan’ olduğu gerçeğini aklınızdan çıkarmayın.
Verdiğiniz sözleri mutlaka yerine getirin, tutamayacağınız sözler vermeyin. Buna engel olan ya da olabilecek en küçük aksilikte mutlaka karşı tarafı konuyla ilgili bilgilendirin.
İletişim bir beceridir; bu konudaki eksikliklerinizi giderin. Bu beceriyi kendinizle sınırlı tutmayın ve çaycınızdan genel müdürünüze kadar bütün firma geneline yayın.
Ticarette nezaket esastır; sizi birebir ilgilendiren ve sizden ‘okundu bilgisi’ isteyen e-postalara mutlaka bu bilgiyi gönderin. Gerektiğinde özür dilemekten, teşekkür etmekten, size teşekkür edildiğinde rica etmekten(!) çekinmeyin.
Ödemelerinizi mutlaka zamanında yapın ve sadece sizin değil, herkesin kendisine göre bir bütçe programı olduğunu unutmayın. Geciken ödemeleriniz karşısında aldığınız telefonlarda “Şu an kendisi burada yok, biz sizi sonra arayacağız, vb.” türü yalanlara başvurmayın. Her zaman dürüst ve açık sözlü olun, karşınızdaki kişiyi önemsediğinizi kendisine hissettirin.
Kurduğunuz iş ortaklıklarında eşit derecede almak veya vermek gibi bir anlayış içine girmeyin. Sağlıklı kurulan ortaklıklarda elde edilecek gerçek kazançların almanın veya vermenin niceliğiyle değil niteliğiyle ölçülebileceği bilincini kazanın.

Bu kurallara birçokları eklenebileceği gibi, sağlayacakları faydalar uygulandıkları firmalara göre değişiklikler gösterebilir. İnsanın her zaman maddeden önce geldiğinin farkına varmak ve bu farkındalığı ilgili firmanın her bir çalışanına yaymak, başarıyı kendiliğinden getirecek bu tür kuralların uygulanabilirliğini arttıracaktır.

Ve dediği gibi Mevlâna’nın: “Hangi mertebeye erişirseniz erişin, önünüzde yine ayak izleri görürsünüz.”

Yazar: Kamber GÜLER

*Akademik çalışmalarını Marmara Üniversitesi AB Siyaseti ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı'nda sürdürmekte ve tez konusu olarak DTÖ, AB ve Türkiye üçgeninde tarım müzakerelerini ele almaktadır.